Polsko-amerykańskie rozmowy transportowe koncentrują się na rozwoju Via Carpathia

Spotkanie polskiego ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka z ambasadorem USA w Polsce Markiem Brzezińskim dotyczyło rozwoju rozwiązań transportowych i logistycznych na granicy Europy Wschodniej. Mobilność wojskowa prawdopodobnie pozostanie jednym z głównych motorów rozwoju infrastruktury w Europie Środkowo-Wschodniej, a korytarze takie jak Via Carpathia będą funkcjonować jako jej główne arterie.

Adamczyk podkreślił, że rozwój szlaku Via Carpathia, który w przyszłości będzie miał komponent kolejowy, jest krytyczny w kontekście efektywnej mobilności wojskowej i transportu. To samo dotyczy współpracy i usprawnienia szlaków transportowych między państwami Inicjatywy Trójmorza, w tym Austrią, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Polską, Słowacją, Słowenią, Rumunią i Węgrami. Pierwszy krytyczny krok w tym kierunku został już wykonany poprzez włączenie trasy Via Carpathia do unijnej sieci korytarzy TEN-T pod koniec 2022 r.

Zmiana logistyki w Europie Środkowo-Wschodniej

Korytarz Via Carpathia przecina siedem krajów i łączy Bałtyk z Morzem Czarnym i Egejskim, od litewskiego portu w Kłajpedzie do rumuńskiego portu w Konstancy i greckiego portu w Salonikach, obejmując wiele innych miejsc docelowych na trasie. Od lat 2015-2016 polskie rządy opowiadały się za włączeniem korytarza do unijnej sieci bazowej TEN-T, co udało się osiągnąć w grudniu 2022 roku.

Otworzyło to drogę do bardzo potrzebnych inwestycji, które przekształcą korytarz z autostrady w trasę kolejową, co w połączeniu z innymi dużymi projektami regionalnymi, takimi jak Rail Baltica i projekt CPK, również należącymi do sieci TEN-T, może mieć znaczący pozytywny wpływ na logistykę w Europie Środkowo-Wschodniej i integrację Ukrainy z sieciami europejskimi.

Gdańsk-Saloniki zacieśniają współpracę

W kontekście Inicjatywy Trójmorza, której Grecja jest rozszerzeniem, porty w Gdańsku (Polska) i Salonikach (Grecja) rozpoczęły nową współpracę. Idea rozwoju korytarza transportowego między dwoma portami wyróżnia się na tle nowego porozumienia. Oba porty są już połączone, niestety nie koleją, ale połączeniami drogowymi, które pokonują odległość między Polską a Grecją w cztery dni.

Jednak długoterminowym celem jest rozpoczęcie rozwoju usług intermodalnych i odpowiedniej infrastruktury, która będzie obejmować kolej, jak wyjaśnił Łukasz Malinowski, Prezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA. Zwłaszcza w Grecji rozwój infrastruktury kolejowej, zwłaszcza między Salonikami a Bułgarią, ma ogromne znaczenie, aby kraj mógł stać się bardziej ekstrawertyczny i pobudzić handel transgraniczny, podkreślił Thanos Liagkos, prezes zarządu Thessaloniki Port Authority.

Ta dwustronna umowa może być małym krokiem w szerszej perspektywie w pełni funkcjonalnej osi transportowej północ-południe Via Carpathia; pokazuje jednak wolę silnej synergii lub przynajmniej zbadania możliwości. Pytanie brzmi teraz, czy taki korytarz zostanie zbudowany indywidualnie przez każdy zaangażowany kraj, czy połączy już istniejące projekty (Rail Baltica, korytarz Grecja-Bułgaria-Rumunia), czy też przyciągnie inwestycje w kontekście sieci TEN-T.