Szwajcarskie dotacje na kolejowe przewozy towarowe pozostaną w mocy do 2026 r.

Szwajcarski rząd przedłuży program subsydiowania kolejowych przewozów towarowych do 2026 roku. Wcześniej dotacje te miały zostać zniesione w 2023 roku. Ponadto dostęp do torów dla pociągów towarowych w Szwajcarii zostanie obniżony od 2021 roku. Ma to na celu wsparcie przejścia z transportu drogowego na kolejowy w ruchu transalpejskim, co stanowi integralną część polityki krajowej od 2000 roku.

Rada Federalna ogłosiła te decyzje 13 listopada, po przyjęciu raportu o relokacji 2019. Raport ten ukazuje się co dwa lata, aby ocenić status polityki zmiany transportu i przeanalizować oczekiwane wyniki. Chociaż raport z 2019 r. pokazuje, że istniejące środki są skuteczne, ujawnił również, że nie udało się osiągnąć docelowej redukcji do 650 000 przejazdów ciężarówek rocznie. Rada Federalna zaproponowała zatem pakiet środków mających na celu dalsze wzmocnienie przesunięcia modalnego.

Dotacje do 2026 r.

Ważną częścią pakietu jest przedłużenie programu dopłat. Rada Federalna zwróciła się do parlamentu o przedłużenie ram płatności do 2026 roku. W latach 2024-2026 udostępnione zostanie dodatkowe 90 mln franków (82,2 mln euro) na rekompensaty dla operatorów transportu kombinowanego bez opieki.

Chociaż szwajcarski rynek kolejowych przewozów towarowych przygotowywał się na utratę dotacji, różne strony wyraziły obawy, że zaszkodzi to rynkowi. Według Hupac, największego operatora intermodalnego na rynku, tylko połowa dzisiejszych dotacji operacyjnych, około 110 milionów franków (0,88 miliona euro) na cały transalpejski transport kombinowany, może zostać zrekompensowana do 2024 roku.

Niższe opłaty za dostęp do torów

Obniżenie opłat za dostęp do torów było na porządku dziennym nieco dłużej, ale teraz zostało również potwierdzone w pakiecie środków. Dokonano tego poprzez zmianę rozporządzenia w sprawie dostępu do sieci przyjętą przez Radę Federalną.

Począwszy od 1 stycznia 2021 r. opłaty za korzystanie ze szwajcarskiej sieci kolejowej będą obniżane o około 90 mln franków (82,2 mln euro) rocznie. Ponadto wprowadzona zostanie specjalna zniżka dla długich pociągów towarowych, ponieważ długie pociągi mogą lepiej wykorzystać przepustowość infrastruktury. Szwajcarskie opłaty są obecnie stosunkowo niskie w porównaniu z innymi krajami UE. Jednak Niemcy i Holandia również zaplanowały podobne środki, zwiększając presję na Szwajcarię, aby pozostała konkurencyjna pod względem cen kolejowych.

Inne środki

Inne środki zawarte w pakiecie to dostosowanie klasyfikacji opłat związanych z odległością od pojazdów ciężarowych (HGVC). Ciężarówki o klasach emisji EURO IV i V nie powinny już należeć do korzystniejszej kategorii. Powinno to zachęcić do przeniesienia ciężkich pojazdów ciężarowych na kolej.

Od 2001 r. ciężarówki poruszające się po wszystkich szwajcarskich drogach płacą opłaty związane z odległością, masą i emisją spalin. Dwie trzecie przychodów przeznaczane jest na Fundusz Infrastruktury Kolejowej (RIF). Bez ostatniej korekty średnia ważona spadłaby z 293 franków (2018 r.) do 275 franków w 2024 r., wyjaśnia Szwajcarski Federalny Urząd Transportu.

Czwartym środkiem jest zintensyfikowanie kontroli ruchu ciężkiego, między innymi poprzez utworzenie centrum kontroli ruchu ciężarowego Gotthard South w Giornico. Również ten środek ma na celu zachęcenie do przeniesienia HVG na kolej.

Wolumeny

Szwajcarska polityka przesunięcia modalnego przewiduje, że liczba przejazdów krajowych i zagranicznych ciężarówek i naczep przez Alpy Szwajcarskie musi zostać obniżona z 1,4 miliona w 2000 r. do 650 000 rocznie. W latach 2017 i 2018 naliczono odpowiednio 954 000 i 941 000 przejazdów transalpejskich pojazdów HVG. W związku z tym cel nie został osiągnięty.

Pozytywnym zjawiskiem jest spadek liczby przejazdów pojazdów ciężarowych po szwajcarskich drogach o 3,5 procent w latach 2016-2018. W porównaniu z rokiem referencyjnym 2000, spadek wynosi nawet 33 procent, co oznacza, że jedna trzecia tych pojazdów została usunięta z dróg od czasu rozpoczęcia polityki zmiany środka transportu.

Z drugiej strony, liczby nie są pozytywne dla kolejowego transportu towarowego. Kolejowy transport towarowy przez Alpy odnotował spadek o 2,6 procent w latach 2016-2018. Pod koniec 2018 r. udział kolei w transalpejskim ruchu towarowym wyniósł 70,5%, czyli o 0,5 punktu procentowego mniej niż w 2016 r., czytamy w raporcie z 2019 r.

Połączenie kolejowe przez Alpy

Wolumen kolejowych przewozów towarowych powinien znacznie wzrosnąć wraz z otwarciem tunelu Ceneri Base Tunnel w 2020 roku. Nowe połączenie kolejowe przez Alpy (NEAT), połączenie tuneli i linii kolejowej, będzie wówczas w pełni operacyjne. Cała oś północ-południe będzie wówczas dostępna również dla pociągów o wysokości 4 metrów, co powinno przynieść efekt w 2021 roku.

Chociaż NEAT był kluczowym elementem wspierającym przejście na transport kolejowy poprzez obniżenie kosztów produkcji i zwiększenie przepustowości, samo to nie wystarczy do osiągnięcia ambicji związanych z przesunięciem modalnym, co wielokrotnie podkreślał rynek kolejowych przewozów towarowych. Zostało to teraz uznane przez szwajcarski rząd. Pakiet środków w połączeniu z NEAT powinien doprowadzić do bardziej satysfakcjonujących wyników.

Czytaj także:

• Hupac apeluje o dotacje dla szwajcarskich kolei do 2030 r.
• W szwajcarskich Alpach nadal jeździ o 300 000 ciężarówek za dużo