Irlandczycy przeżywają renesans kolejowych przewozów towarowych
Dublin daje nierówny obraz kondycji irlandzkiej sieci kolejowej. Tramwaje, ruchliwe linie podmiejskie, pociągi towarowe i dalekobieżne pociągi ekspresowe rywalizują o przestrzeń wokół stołecznych torów. Inaczej sytuacja wygląda w mniej zaludnionych prowincjach republiki. Irlandzkie władze mają jednak plan, by to zmienić.
Jest to próba zrewolucjonizowania transportu publicznego i wzmocnienia logistyki transportu towarowego w Irlandii. Iarnród Éireann, czyli Irlandzkie Koleje Państwowe, realizują ambitny plan modernizacji infrastruktury kolejowej w tym oficjalnie dwujęzycznym kraju. Inicjatywa ma na celu nie tylko usprawnienie usług podmiejskich i regionalnych, ale także podniesienie roli kolejowego transportu towarowego, który jest niedostatecznie wykorzystywanym segmentem w krajowym portfolio transportowym. Kolejowy transport towarowy jest również uważany za siłę napędową przyszłego dobrobytu gospodarczego na całej wyspie.
Przyszłość transportu towarowego w Irlandii
Oddział Irish Rail Freight w Iarnród Éireann ma prawdopodobnie najwięcej do zyskania na odrodzeniu transportu towarowego. Tylko niewielki ułamek irlandzkiego transportu towarowego odbywa się obecnie koleją. Rozwój to myślenie stojące za„Rail Freight 2040„, krytycznym spojrzeniem na sektor i odpowiedzią na inercję rządu. Strategiczny plan pozycjonuje kolej jako podstawę przyszłego irlandzkiego systemu transportu towarowego. Rozwój sektora kolejowego transportu towarowego dobrze wpisuje się w ogólnokrajowe dążenie do przekształcenia Szmaragdowej Wyspy w ekologiczną Irlandię.
Ostatnie wydarzenia obejmują zaangażowanie w modernizację i rozbudowę, które wcześniej były w dużej mierze ograniczone do sektora pasażerskiego. Jednym z pierwszych projektów jest budowa drugiego toru kolejowego wzdłuż linii Midleton-Glounthaune w Cork, na południu Irlandii. Eliminacja wąskich gardeł i usprawnienie operacji to tylko początek programu poprawy przepustowości i niezawodności sieci. Sam projekt dojeżdżania do pracy w Cork może potroić częstotliwość, torując drogę dla pociągu co dziesięć minut, czyniąc transport publiczny znacznie bardziej atrakcyjną propozycją w sposób, który jest obecnie dostępny tylko w Dublinie. Mówi się nawet o przedłużeniu linii na wschód dla ruchu mieszanego do Youghal – które nie było obsługiwane przez kolej od około sześćdziesięciu lat, kiedy to uruchomiono ostatnie usługi towarowe.
Irlandzkie pola dojrzałe do rozwoju kolei
Wykorzystanie kolei w Irlandii pozostaje stosunkowo skromne w porównaniu z jej europejskimi odpowiednikami. Zaledwie trzy procent pasażerokilometrów w Republice przypada na transport kolejowy. Średnia europejska jest niemal trzykrotnie wyższa. Transport towarowy jest w niewiele lepszej kondycji. Terminale i pociągi konkurują z nowoczesnym transportem drogowym, który korzysta z programu budowy dróg z lat 90-tych. To dziedzictwo gospodarki Celtyckiego Tygrysa przekształciło wiele głównych tras w Irlandii, czyniąc transport drogowy znacznie bardziej atrakcyjnym. Aby zaradzić tej nierównowadze, Iarnród Éireann jest gotowa zwiększyć zarówno ruch pasażerski, jak i towarowy, planując szeroko zakrojone ulepszenia w całej sieci.
Na zachodzie Irlandii małe miasto uniwersyteckie Galway chętnie zbiera plony ekspansji kolei. Przykładowo, korytarz podmiejski Oranmore-Galway dzieli jeden tor z linią główną, aż do Dublina. Proponowane ulepszenia obejmują dodatkowe pętle mijania i perony, torując drogę dla przyspieszonych usług i zwiększonej częstotliwości. Długoterminowe aspiracje obejmują dwutorowe dalsze odcinki, szczególnie między Athenry i Galway, ułatwiając zwiększenie przepustowości dla ruchu mieszanego.
Dostosowane do szerszych transgranicznych imperatywów środowiskowych
Wysiłki na rzecz rewitalizacji irlandzkiej infrastruktury kolejowej wykraczają poza granice Republiki. „All-Island Strategic Rail Review” jest wynikiem współpracy między rządem w Dublinie a zdecentralizowaną administracją brytyjską w Belfaście. Porozumienie stanowi podstawę 30-letniego programu obejmującego 30 projektów, którego budżet wynosi 36,8 mld euro (ok. 32 mld funtów). Wizja zintegrowanej sieci kolejowej wykracza poza granice polityczne w sposób niespotykany w Irlandii od stulecia. To dość ambitne, biorąc pod uwagę podzieloną najnowszą historię Irlandii.
Impulsem do tego remontu nie jest wyłącznie wydajność transportu. Jest on również powiązany z szerszymi imperatywami środowiskowymi. W 2022 r. transport odpowiadał za 19 procent emisji w Irlandii. Chociaż należy zauważyć, że ruch drogowy jest odpowiedzialny za 95 procent wszystkich emisji z transportu. Zgodnie z rządowym planem działań na rzecz klimatu, sektor transportu ma za zadanie zmniejszyć swój ślad węglowy o połowę do 2030 roku. To większe zadanie niż tylko zwiększenie ruchu dojeżdżających do pracy w Cork i Galway, ale irlandzkie koleje mają do odegrania rolę w ponownym zazielenieniu Szmaragdowej Wyspy.
