UE: 2 mld euro na kolej na Ukrainie, Białorusi, w Azerbejdżanie, Gruzji i Mołdawii

Około 2 mld euro wyda UE na rozbudowę sieci kolejowej w Azerbejdżanie, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i na Ukrainie. Jest to część planów rozszerzenia Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T) w kierunku wschodnim. Komisja Europejska i Bank Światowy przedstawiły Indykatywny Plan Działań Inwestycyjnych, który identyfikuje priorytetowe projekty w tych krajach.

Łącznie projekty te wymagają inwestycji szacowanych na prawie 13 miliardów euro. Przewiduje on łącznie 4800 kilometrów dróg i linii kolejowych, 6 portów i 11 centrów logistycznych, zarówno poprzez modernizację istniejącej infrastruktury, jak i poprzez nowe inwestycje. Program obejmuje projekty, które są już realizowane oraz te, które mają zostać ukończone do 2030 roku. Ponadto obejmuje on tak zwane szybkie projekty, które mogą zostać ukończone do 2020 roku i złagodzą natychmiastowe wąskie gardła w infrastrukturze oraz poprawią wydajność sieci.

Ukraina

Znaczące inwestycje w infrastrukturę czekają w szczególności Ukrainę. Kraj ten ma odgrywać ważną rolę jako kraj tranzytowy między wschodem a zachodem, z przejściami granicznymi do innych krajów tranzytowych, takich jak Polska, Białoruś, Rosja, Węgry i Słowacja. Ponadto graniczy z Morzem Czarnym, zapewniając dostęp do intermodalnego korytarza środkowego przez Gruzję.

Ciąg dalszy tekstu pod zdjęciem

Potencjał tych połączeń znajduje odzwierciedlenie w poczynionych inwestycjach. Przykładowo, w linię północ-południe, łączącą się z granicą z Białorusią, zainwestowanych zostanie łącznie 206 mln euro. Obejmuje to elektryfikację odcinka Berdyczów-Korosteń-Berezhest przy budżecie 124 mln euro na pierwszą fazę tego projektu. Odgałęzienie tej linii łączące się z granicą rosyjską będzie miało zwiększoną przepustowość na odcinku Hrebinka-Poltova.

Połączenie kolejowe Jagodyn z polską granicą zostanie zmodernizowane przy budżecie 35,8 mln euro. Kwota ta zostanie przeznaczona na modernizację linii o szerokości toru 1435 mm na ważnym odcinku granicznym Kowel – Jagodyn, w tym na elektryfikację tej linii. Dalej na południe, inna linia transgraniczna łącząca Polskę z Morzem Czarnym doczeka się kilku modernizacji, umożliwiających zwiększenie prędkości i budowę nowej podstacji trakcyjnej. Łącznie na te projekty przeznaczono 26,2 mln euro.

Białoruś

Białoruś jest również ważnym szlakiem tranzytowym, z dużym natężeniem ruchu już wjeżdżającym do kraju przez granicę z Polską i wyjeżdżającym na granicy z Rosją. Chociaż linia ta jest już uruchomiona, prowadzone są inwestycje w połączenie z Ukrainą. Elektryfikacja linii transgranicznej zostanie przeprowadzona również po stronie białoruskiej; na 143-kilometrowym odcinku Żłobin-Kalinkowicze-Barbarów. Na ten projekt przeznaczono kwotę 82 mln euro.

Na północnym zachodzie zmodernizowana zostanie linia łącząca z sąsiednią Litwą. Łącznie 36,5 mln euro przeznaczono na poprawę sieci połączeń na odcinku Żdanowicze-Mołodeczno w pobliżu stolicy Mińska.

Gruzja i Azerbejdżan

Kraje Gruzji i Azerbejdżanu są głównie ważne jako regiony tranzytowe Środkowego Korytarza. Są one położone między Morzem Kaspijskim a Morzem Czarnym. Na tej multimodalnej trasie ładunki wjeżdżają lub wyjeżdżają z UE przez Morze Czarne lub Turcję i przekraczają Morze Kaspijskie, kierując się do Kazachstanu, gdzie dalej jadą koleją do Chin.

Biorąc pod uwagę projekty kolejowe i drogowe łącznie, połączenie między krajami może liczyć na łączną inwestycję w wysokości 2 120 mln euro. Na azerbejdżańskiej linii od granicy z Gruzją do portu w Baku zostanie wykonana pozostała sygnalizacja, telekomunikacja i elektryfikacja. Na ten projekt przeznaczono nie mniej niż 328 milionów euro.

Inwestycje w Gruzji koncentrują się głównie na portach Morza Czarnego, z naciskiem na infrastrukturę drogową. Jednak nowy głębokowodny port Anaklia będzie obsługiwany przez nową linię kolejową, która łączy się z istniejącą linią kolejową zachód-wschód między portem Poti a stolicą Tblisi. Nowy port będzie miał również nowe połączenie drogowe, a obie struktury zostaną sfinansowane za milion euro. W Kutaisi, węźle transportowym, powstanie nowe centrum logistyczne, sfinansowane kwotą 61,5 mln euro.

Mołdawia i Armenia

Mołdawia jest stosunkowo niewielka i nie ma dostępu do morza, ale posiada ważny port śródlądowy na rzece Donau. Na mapie TEN-T jest to w szczególności linia kolejowa zachód-wschód łącząca ją z sąsiednią Rumunią i Ukrainą, która służy sieci bazowej. Europejski plan inwestycyjny obejmuje jeden projekt kolejowy o wartości 20 milionów euro, choć nie określono szczegółów tego ambitnego projektu.

Armenia została również włączona do sieci TEN-T. Do tej pory nie zyskała dużego znaczenia jako region tranzytowy ze względu na trwające nieporozumienia z sąsiednimi krajami – Turcją i Azerbejdżanem. W planach jest budowa nowej linii kolejowej łączącej ją z Iranem na południu. Nie jest ona jednak wymieniona w planie inwestycyjnym, który obejmuje głównie infrastrukturę drogową.

Rozszerzenie TENT-T

We wrześniu Komisja Europejska po raz pierwszy ujawniła swoje plany rozszerzenia transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T) na kraje graniczące z Azją. Komisja przyjęła właśnie wspólny komunikat z Wysokim Przedstawicielem Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, określający wizję UE dotyczącą nowej i kompleksowej strategii mającej na celu lepsze połączenie Europy i Azji.

Strategia UE została uznana za odpowiedź na chińską inicjatywę Pasa i Szlaku (BRI). Chiny zainwestowały znaczne środki w projekty w sześciu wyżej wymienionych krajach, mając ten sam cel – poprawę łączności między Europą a Azją. Jednocześnie wysiłki te mogą być odpowiedzią na rosnący wpływ Rosji na szlak handlowy między kontynentami. Rosja zakazuje importu kilku produktów z UE. Poprzez tradycyjne szlaki północne trudno jest ominąć ten duży kraj, co ogranicza możliwości handlowe. Za pośrednictwem krajów takich jak Ukraina i szlaków multimodalnych, takich jak Korytarz Środkowy, można uniknąć tych sankcji.

Czytaj także:

Nowe mapy TEN-T dla Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy